Informacja Administratora

Na podstawie art. 13 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), Dz. U. UE. L. 2016.119.1 z dnia 4 maja 2016r., dalej RODO informuję:
1. dane Administratora i Inspektora Ochrony Danych znajdują się w linku „Ochrona danych osobowych”,
2. Pana/Pani dane osobowe w postaci adresu IP, są przetwarzane w celu udostępniania strony internetowej oraz wypełnienia obowiązków prawnych spoczywających na administratorze(art.6 ust.1 lit.c RODO),
3. dane osobowe mogą być przekazywane organom państwowym, organom ochrony prawnej (Policja, Prokuratura, Sąd) lub organom samorządu terytorialnego w związku z prowadzonym postępowaniem,
4. Pana/Pani dane osobowe nie będą przekazywane do państwa trzeciego ani do organizacji międzynarodowej,
5. Pana/Pani dane osobowe będą przetwarzane wyłącznie przez okres i w zakresie niezbędnym do realizacji celu przetwarzania,
6. przysługuje Panu/Pani prawo dostępu do treści swoich danych osobowych oraz ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania lub prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania,
7. ma Pan/Pani prawo wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych,
8. podanie przez Pana/Panią danych osobowych jest fakultatywne (dobrowolne) w celu udostępnienia strony internetowej,
9. Pana/Pani dane osobowe nie będą podlegały zautomatyzowanym procesom podejmowania decyzji przez Administratora, w tym profilowaniu.
zamknij

Patron

„A niechaj narodowie wżdy postronni znają,
iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają”
Mikołaj Rej (1505–1569)

 

Mikołaj Rej jest poetą, prozaikiem, jedną z czołowych postaci literatury XVI w. Urodził się w 1505 r. w Żórawnie. Uczył się w Skalmierzu pod Krakowem, we Lwowie, później przez rok zapisany był w poczet słuchaczy Akademii Krakowskiej. Braki w wykształceniu uzupełniał jako samouk, np. poprzez lekturę współczesnego europejskiego piśmiennictwa łacińskiego. W połowie lat dwudziestych XVI stulecia na dworze magnackim Andrzeja Tęczyńskiego zetknął się ze środowiskiem humanistów. Po śmierci ojca ożenił się (1531 r.) i osiadł w ziemi chełmskiej, gdzie z powodzeniem gospodarował (założył m.in. osadę Rejowiec). Około 1541 r. przyjął luteranizm, a w latach późniejszych kalwinizm. Spełniał rozmaite funkcje obywatelskie, wielokrotnie posłując na sejmy, na których dał się poznać jako zwolennik szlacheckiego programu przebudowy ustroju Rzeczypospolitej, czyli tzw. egzekucji praw. W służbie reformacji i polityki rozpoczął karierę literata i zawsze uważał swoje pisarstwo za odpowiedzialną misję społeczną.

 Wczesna twórczość Reja zachowała się tylko we fragmentach i składa się na nią kilka wierszowanych dialogów o charakterze moralizatorskim, np. „ Lew z kotem”, „Warwas z Dykasem”, „Kostera z pijanicą”. Natomiast w „Krótkiej rozprawie między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem” doszły do głosu elementy obyczajowe satyry i publicystyki polityczno-społecznej. Żywe i pełne realizmu sceny plastycznie odtwarzają społeczną pozycję trzech stanów: duchowieństwa widzianego oczyma różnowiercy, szlachty i chłopstwa.

Pochwała kalwinizmu jest treścią najbardziej w XVI w. poczytnej książki Reja – „Świętych słów a spraw Pańskich… kroniki, albo Postylli”. To najobszerniejsze dzieło interesujące jest ze względu na niewyczerpany skarbiec wiadomości o ówczesnych obyczajach. Podobny charakter ma „Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego” (1558 r.), będący pierwszą książką Reja wydaną pod jego nazwiskiem. Z kolei w krąg spraw współczesnego polskiego życia prowadzi „Zwierzyniec” (1562 r.) – zbiór wierszowanych epigramatów najrozmaitszej treści: anegdot, satyrycznych przycinków, przykładów z życia znakomitych osobistości i zwięzłych charakterystyk współczesnych poecie osób. Rubaszny dowcip Reja doszedł do głosu w „Przypowieściach przypadłych” (wyd. osobne pt. „Figliki” 1570r.). Ostatnim utworem poety jest „Zwierciadło” (1568 r.) – najważniejszą jego część stanowią trzy początkowe księgi objęte tytułem „Żywot człowieka poczciwego”, w których Rej kreśli ideał życia szlachecko-ziemiańskiego.

Późniejsze czasy obdarzyły Reja przydomkiem „ojca literatury polskiej”, ponieważ był on pierwszym wybitnym polskim pisarzem tworzącym wyłącznie w języku ojczystym, a w dodatku piszącym polszczyzną niezwykle bogatą, czerpiącą z zasobów mowy potocznej, przesyconą przysłowiami i zwrotami obrazowymi.